Carrete

Carrete , cano, canon, capdinas, caño .- Cast. “carrete” o “canilla” de hilo de oro y plata. Según Heyd (Storia del commercio, 1241.1242).”Nel medio Evo si facevano dei fili d’oro e d’argento che averano l’apparenza di fili metallici tirati a caldo, donde el nome di oro filato, argento filato, che si dava loro. Il secreto di questa fabbricazione non è stato scoperto che ai giorni nostro; si trattara semplicement de fili de lino ricoperti di una trama finissima formata di budella di maiale o di nontone, e rivestiti d’una strato d’oro: essi eranbo adoperati per ricamare fondi ad arabeschi, bordure sui vestiti o sui tappeti”.

-Bibl. Dic. Aguiló y DCVB, voz “cano”(1ª doc. 1284) y Gual. Voc. comercio medieval, voz “canons” y Arancel de lezdas siglo XV, voz “cano”. La variante “capdinal”no aparece en ningún diccionario.; SESMA-LIBANO, Léxico, v. canons [Bar., Mon.); cano (Bar.) y ref. d'or de baci, seda, seda cruda.

-1284: Tarifas del derecho de "reua" de Perpiñán. "Item canon d'aur filat, e d'argent filat ... I mesayla". (ALART, Docts. Roussillon, 80) M. D. Mateu.
-1381: “Item III canons de verts de seda, pesaren miya lliura e I oná e miya ab la tara” (VILASECA, Metges, p. 104) Miguel Gual.
-1485: Entre los bienes de Dª María, esposa de Alfonso el Magnánimo aparecen: “una canó d’or, quasi de tres dits d’alt, ab lo peu pus ample e plá, e al casp ab son cubertoret, que’s clou e s’obre ab una cadeneta e hun anel redó al cap; en lo dit tancador ha dotze perles menudes, de quatre en quatre, e tres balaixs petits, de poca vbalor ...; Item un cano o capdinal de libre d’or primet, en que ha deset perles menudes” (TOLEDO, Inventarios, p. 22-23) Miguel Gual.
-1501: “Ocho candeleros de latón e vn caño de açofar con su tapador”. (ARROYAL y MARTIN, Ajuar domestico, 3) José M. Gual.

De: GUAL CAMARENA, M: Arancel de lezdas y peajes del Reino de Valencia (siglo XV), voz "caño"
Canó d'or filat, abona 1 dinero de peaje, estando exento de lezda (art. 72); cañó d’argent filat, ibid. sólo 1 mealla de peaje (art. 73).
Castellano «carrete» o «canilla» de hilo de oro y plata. «Nel Medio Evo si facevano dei fili d’oro e d’argento che avevano l’apparenza di fili metallici tirati a caldo, donde 11 nome di oro filato, argento filato, che si dava loro. II segreto di questa fabbricazione non è stato scoperto che ai giorni nostri; si trattava semplicemente di fili di lino ricoperti di una trama finissima formata di budella di maiale o di montone, e rivestiti d’uno strato d’oro: essi erano adopera ti per ricamare fondi ad arabeschi, bordure sui vestiti o sui tappeti...» (Heyd, Storia del commercio, 1241-1242). Véanse: Dic. Aguiló y DCVB., voz «cañó».

@ José Miguel Gual López.



Tipo: Productos comerciales

La voz ha sido modificada a fecha 2023-08-08.