Gamos

Gamos, gamas, gamhos, gamus, gamito: Mamífero rumiante cérvido de pequeño tamaño, con cuernos palmeados (cervus dama). Para el mundo medieval era uno de los animales considerados de especial protección por los señoríos para su caza y era normal el prohibir su caza. La piel era muy apreciada por su suavidad.

-Bibl.: PEGOLOTTI, Práctica mercatura, v. "pelle di becchi, cavriuolo, ceruio".; DiCCA-XV, v. gamo. (doc. 1423); DCECH, v. gamo. (1ª doc. 1251)

-S. XIII: Azogaje del Fuero de Beja, "Do porco, e do carneiro, e da ouelha, e do gamo uendudo, II dinheiros". (PORTUGALIAE Monum. Hist., II, 59) Miguel Gual.
-S. XIII: Costumbres de Alcaçovas, comunicadas por Evora. "Item homeens de fora parte que a nossa vila ueem a uender ao nossi açouguy, porcos monteses, ou ceruos, ou gamhos a talho, non dan açougagem". (PORTUGALIAE Monum. Hist. II, 86) Miguel Gual.
-S. XIII: Fuero de Torres Novas: "He costustume que dos carneyros que matam, que se uendan tanbem mortos como vivos, o moordomo leuará de cada carneyro que for ueududo , dous dinheyros. E se for gamo, o moordomo e o açougueyro leuaran outro tanto como dos carneyros". . (PORTUGALIAE Monum. Hist. II, 94) Miguel Gual.
-S. XIII: "el Libro de la Montería de Alfonso XI, en lo que se refiere al término concejil de Murcia menciona en sus cercanías, en la rambla de aguzadores .... Buen monte de oso, de puerco en invierno; en la isla grosa, en el Mar Menor "hay en ella muchos venados; también indica la existencia de corzos, gamos, jabalíes y encebras en otros lugares ... La venta de esta salvagina, con tasa de precios puesta por el concejo en las carnicerías murcianas, era diaria". (TORRES FONTES, Repartimiento Huerta y campo de Murcia, 49) L. Pascual.
-1218: "Mando de cabo que tod aquel que el uenado con sus canes mouiere de comienzo, o puerco montes, o çieruo, o gamo, o liebre, o coneio, o perdiz que sea suyo, maguer que otro omne o can ageno lomatare, o en genio ageno cayere, saluo casa." ... "Decabo, tod aquel que fuerça fiziere alcaçador que de comienço moviere el venado, segund que dicho es, peche por el gamo X menkales, et por el çieruo, V menkales, et por el puerco, VI menkales; sobre todo esto, peche V marauedis por la fuerça que fizo, si el caçador prouar lo pudiere." (UREÑA, Fuero Zorita de los Canes, & 736, 738) José Miguel Gual.
-1253: Ley de tasa portuaria. "Et melius gamus ualeat uiginti solidos" ... "Et melius corium de gamo ualeat octo solidos, et si fuerit cortido ualeat decem solidos" ... "Et melior pellis de gamito (gamo?) ualeat unum solidum" ... "Et melius garnimentum capello, de corio de gamo, uel de corzo, uel de vaca, ualeat tres solidos. ". ... "Et melior corrigia de cervo, uel de corzo uel de gamo pro ad cintazes uel pro ad uessadre, ualeat tres denarios.". (PORTUGALIAE Monum. Hist. I, 192, 195) Miguel Gual.
-1330-35: Especialmente el "Libro de la montería" de Alfonso XI, que en lo que se refiere al término municipal de Murcia, menciona en sus cercanías la rambla de los Aguzadores "que es buen monte de puerco en invierno; lo mismo dice de la sierra de Carrascoy, o de la de Espuña "que es buen monte de oso et de puerco en invierno"; y en las tierras bajas son muchas las ocasiones en que se cita la caza de venados, "encebra", corzos, gamos y jabalíes" (TORRES FONTES, Estampas, II, 35) A. Peñafiel.
-1379: Derechos que se pagan en el almojarifazgo de Sevilla, para todos los que compren o ventan "salvagina", si no son vecinos y se citan: "cuero vacari", cuero beserruno", "cabruno çerrado" y "abierto", "pellejo carneruno", "pellejo abierto", "corderina", "vestido de conejo", "cabruna", "gineta", "gardunna", "zorra", "marta", "encorada del çiervo macho", "hembra", "gamo macho", "hembra". (AMM, Privilegios de Sevilla, 1, nº 6, f. 121 r) Miguel Gual
-1490: "... mi merçed e voluntad es de mandar e guardar e que sean guardado los montes e términos de Mures e Gatos e Hinojos y Los Palaçios, e que ninguna ni algunas personas non sean osadas de matar ni caçar, ni maten ni caçen, puercos monteses e osos e venados e gamos e otra cualquier salvagina ...; si fisieren lo contrario, que por primera ves hayan perdido e pierdan perros e ballestas e otras armadijas con que anduvieren caçando, e por la segunda ... pierdan lo susodicho ... e yncurran en pena de dosientos mrs. e por la terçera... lo susodicho ... e quatroçientos mrs.". (CARANDE, Tumbo RRCC, V, 205) López de Coca
-1501: “Vn cuero de gama para çapatos.”. (ARROYAL y MARTIN, Ajuar domestico, 5) José Miguel Gual.
-1501: “Dos cueros de gamas para zahones ”(ARROYAL y MARTIN, Ajuar domestico, 5) José Miguel Gual.

@ José Miguel Gual López.

Tipo: Animales

La voz ha sido modificada a fecha 2024-01-31.

Referencias documentales de «Gamos»

Fichas de la voz «Gamos», extraídas del archivo del profesor Gual

Fichas de la voz «Gamos», Fundación J. March

Fichas elaboradas por el equipo de investigación de la Beca de la Fundación Juan March y cuyo autor aparece en su parte inferior"